W naszej bibliotece
18 maj 2020 - 110 rocznica śmierci Elizy Orzeszkowej pisarki, publicystki i działaczki społecznej
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
Urodziła się 6 czerwca 1841 w Miłkowszczyźnie koło Grodna jako Eliza Pawłowska, córka zamożnych ziemian. Odebrała konwencjonalne wychowanie domowe, później przebywała na pensji sióstr sakramentek w Warszawie. W 1858 poślubiła Piotra Orzeszkę, właściciela majątku Ludwinowo pod Kobryniem. Małżeństwo nie było udane, ale pobyt w Ludwinowie stał się dla przyszłej pisarki pierwszą okazją do zaangażowania w życie społeczne i publiczną debatę o kształt tego życia. Orzeszkowa zaangażowała się po stronie rozwiązań demokratycznych przeciwko egoizmowi posiadaczy - ku niezadowoleniu męża, na którym jednak wymogła zgodę na prowadzenie szkoły dla dzieci wiejskich. Działalność społeczną kontynuowała po wybuchu powstania styczniowego. Była łączniczką partyzantów, zaopatrywała ich w żywność, przewoziła Romualda Traugutta. Klęska powstania zasadniczo odmieniła jej życie. Majątek męża został skonfiskowany, on sam - zesłany do guberni permskiej. Wróciła do Miłkowszczyzny, studiowała bibliotekę ojca i w niedługim czasie rozpoczęła pracę pisarską, nawiązała kontakty ze środowiskiem "Tygodnika Ilustrowanego" i "Przeglądu Tygodniowego" - organu warszawskich pozytywistów. Unieważniła swoje małżeństwo i związała się ze Stanisławem Nahorskim, choć oficjalnie poślubiła go dopiero w 1894.
Od 1869 mieszkała w Grodnie. W latach 1879-82 przebywała w Wilnie, gdzie była współwłaścicielką księgarni wydawniczej publikującej książki, kalendarze i pismo humorystyczne. Władzom carskim nie podobała się ta działalność. Wydawnictwo zamknięto, a pisarkę skazano na przymusowe osiedlenie w Grodnie. W 1905 i 1909 wysuwano kandydaturę Orzeszkowej do nagrody Nobla. W 1906 otrzymała nagrodę im. F. Kochmana. Zmarła 18 maja 1910 w Grodnie i tam została pochowana.
Najwybitniejsza powieść Orzeszkowej to „Nad Niemnem”, której akcja toczy się na Grodzieńszczyźnie w latach 80. , borykających się wciąż ze skutkami powstania i represjami władz carskich. Autorka prezentuje tu cały przekrój społeczny wsi - od schłopiałego zaścianka, przez ubogą i średniozamożną szlachtę do wiejskiej arystokracji.
„Nad Niemnem” rozległa epopeja wiejska, porównywana przez krytyków (chyba trochę przesadnie) z Panem Tadeuszem, jest apoteozą przyrody i pracy na ziemi, łączy gloryfikację patriotycznej tradycji powstańczej i hasła organicznikowskie. Stworzona plejada bohaterów pozwala wyraźnie dostrzec to, co jest najmocniejszą stroną twórczości Orzeszkowej: budowanie portretów psychologicznych, szczególnie postaci kobiet.
Leopold Tyrmand (16.05.2020 – 19.03.1985)
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
Sejm przyjął uchwałę ustanawiającą rok 2020 Rokiem Leopolda Tyrmanda. 16 maja br., przypada 100. rocznica jego urodzin i 35. rocznica śmierci „wybitnego pisarza, dziennikarza i publicysty" i Sejm „w uznaniu wielkich zasług Artysty, postanawia oddać Mu hołd".
Leopold Tyrmand, autor kultowej powieści „Zły"i bezkompromisowego „Dziennika 1954" był jednym z najbardziej oryginalnych prozaików polskich drugiej połowy XX wieku. W najtrudniejszych czasach zachował wymagającą odwagi niezależność intelektualną
- napisano w uchwale, którą przed głosowaniem odczytał marszałek Sejmu Marek Kuchciński.
Był on nie tylko bezlitosnym krytykiem komunizmu, lecz także arbitrem warszawskiej elegancji, znawcą i namiętnym propagatorem zakazanego w czasach stalinowskich jazzu. „Nikt, kto skłonny jest walczyć o godność własną i chce pozostać w zgodzie z własnym sumieniem, nie zgodzi się na to, żeby nazywać dzień nocą, ciemnotę kulturą, zbrodnię przyzwoitością, niewolę wolnością - na mocy dekretu komunistycznych władców"- pisał
- głosi uchwała.
Przytoczono w niej słowa pisarza:
„Nie pójdę na żadną służebność myśli, sumienia i egzystencji, nie poprawię sobie niczego w życiu za cenę tego, w co wierzę, co zdaje mi się słuszne i godne mej lojalności".

15 maja Międzynarodowy Dzień Rodzin
- Szczegóły
- Kategoria: Aktualności
Czasem niewiele śpią, karmią, chronią, wychowują, uczą, zabawiają i troskliwie obserwują pierwsze kroki dzieci, pozwalając im odejść, gdy osiągną samodzielność – rodzice.
15 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Rodzin, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1993 roku, którego celem jest zwiększenie świadomości na temat potencjału i wyzwań związanych z życiem rodzinnym. Rodzina wg naukowców to grupa osób powiązanych ze sobą poprzez małżeństwo, pokrewieństwo, powinowactwo czy wspólne zamieszkiwanie, a zdaniem socjologów to podstawowa komórka społeczna, na której opiera się całe społeczeństwo.
Lew Tołstoj rosyjski pisarz i myśliciel napisał tak :
„Wszystkie szczęśliwe rodziny są do siebie podobne, każda nieszczęśliwa rodzina jest nieszczęśliwa na swój sposób”- te słowa pisarza ukazują jak ważną rolę w życiu każdego człowieka spełnia rodzina. W literaturze polskiej możemy odnaleźć przykłady obu rodzaju rodzin, bo rodziny są różne jak różni są ludzie. Najbardziej sens posiadania rodziny oddaje piosenka Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego - „Rodzina”, której refren brzmi:
Rodzina, rodzina,
rodzina, ach rodzina,
rodzina nie cieszy ,
nie cieszy gdy jest,
lecz kiedy jej nima
samotnyś jak pies.