Maria Dąbrowska z domu Szumska, pochodziła ze zubożałej rodziny szlacheckiej urodziła się 6 października 1889 r. w Russowie pod Kaliszem. Była córką Józefa Szumskiego i Ludomiry z Gałczyńskich. Polska powieściopisarka, eseistka, dramatopisarka, tłumaczka dzieł literatury duńskiej, angielskiej i rosyjskiej. Jedna z ważniejszych polskich powieściopisarek XX wieku, autorka tetralogii powieściowej Noce i dnie (1931–1934), za którą była nominowana do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1939, 1957, 1959, 1960 i 1965.

Maria Dąbrowska początkowo poświęcała się publicystyce, od której przeszła do literatury pięknej, dając w niej studia psychologiczne o ludziach, często z nizin, wysnute z własnej obserwacji. Celowała zwłaszcza w narracji epickiej i analizie psychiki kobiecej oraz w opisach środowiska średniej inteligencji polskiej. Pozostawiła nadto prace przekładowe, artykuły z zakresu spółdzielczości, książki dla młodzieży, artykuły krytyczne w czasopismach (m.in. w „Wiadomościach Literackich”).

Arcydziełem Marii Dąbrowskiej jest tetralogia powieściowa Noce i dnie (1932–1934), która obejmuje cztery tomy: I Bogumił i Barbara (1932), II Wieczne zmartwienie (1932), III Miłość (1933), IV Wiatr w oczy (1934). Dąbrowska przedstawia tam dzieje kilku pokoleń rodziny szlacheckiej na przełomie XIX i XX wieku. Noce i dnie to zakrojona kronika polskiej inteligencji, także wnikliwe studium psychologiczne głównych bohaterów, małżeństwa Niechciców – Bogumiła i Barbary.

Ważne miejsce w dorobku Dąbrowskiej zajęły także eseje literackie i opublikowane pośmiertnie Dzienniki, prowadzone od roku 1914, aż do śmierci . Dają autoportret pisarki (także studium jej życia intymnego) i panoramę epicką swego czasu. Bogate treściowo są zwłaszcza zapisy z lat stalinowskich (np. świetny opis przyjęcia u prezydenta Bieruta) i ostatniego okresu życia (np. o niedługo przed śmiercią obejrzanym filmie Michelangelo Antonioniego Czerwona pustynia).

Była uzdolniona także plastycznie. Pozostawiła malowane przez siebie obrazy (akwarele): pejzaże i martwe natury.

Muzeum Marii Dąbrowskiej (oddział Muzeum Literatury) znajduje się w dawnym mieszkaniu pisarki przy ul. Polnej 40 m 31 w Warszawie. Oprócz pamiątek i spuścizny literackiej znajdują się tam również prace plastyczne jej autorstwa. Również dworek w Russowie, w którym się wychowywała, stanowi obecnie Oddział Literacki Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu.

Maria Dąbrowska zmarła wieczorem 19 maja 1965 roku.